«Φως» στην οξείδωση των ωκεανών

Μεγάλη επιχείρηση στον παγωμένο Αρκτικό Ωκεανό, με στόχο την καλύτερη κατανόηση του «αδελφού» φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, της οξείδωσης δηλαδή των ωκεανών, πρόκειται να ξεκινήσει τον επόμενο μήνα διεθνής ομάδα επιστημόνων! Την ίδια ώρα οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ο κίνδυνος ο πλανήτης να χάσει τον πλούτο του σε θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα εξαιτίας της οξείδωσης των ωκεανών είναι υπαρκτός και, αν δεν συμβεί κάτι για να αλλάξουν οι συνθήκες, κοράλλια, οστρακοειδή και άλλοι ζωντανοί οργανισμοί του βυθού είναι πιθανόν να έχουν εξαφανιστεί μέχρι το τέλος του αιώνα που διανύουμε!
Με αφανισμό απειλούνται οι κοραλλιογενείς ύφαλοι του πλανήτη μέσα στις επόμενες δεκαετίες από την οξείδωση των ωκεανών, «αδελφού» φαινομένου της κλιματικής αλλαγής
Με αφανισμό απειλούνται οι κοραλλιογενείς ύφαλοι του πλανήτη μέσα στις επόμενες δεκαετίες από την οξείδωση των ωκεανών, «αδελφού» φαινομένου της κλιματικής αλλαγής

Επικεφαλής της επιχείρησης στον Αρκτικό Κύκλο για την οξείδωση των υδάτων της περιοχής είναι ο πρώτος άνθρωπος που έφτασε στον Βόρειο Πόλο, χωρίς τη συντροφιά άλλων ανθρώπων, ο Βρετανός Πεν Χάντοου, ο οποίος και πέρυσι είχε ηγηθεί επιχείρησης για τη χαρτογράφηση της μείωσης του επιπλέοντος πάγου σε σχέση με την άνοδο της θερμοκρασίας. Φέτος στην «Ερευνα Κέιτλιν για τον Αρκτικό» θα συμμετέχουν συνολικά 12 άτομα, 6 βιολόγοι και ωκεανολόγοι και 6 εξερευνητές. Ολοι τους θα φτάσουν και θα παραμείνουν για να κάνουν μετρήσεις σε μια βάση στο νησί Ελεφ Ρίνγκνες και οι εξερευνητές θα ανεβούν για περαιτέρω έρευνα στον ίδιο τον επιπλέοντα πάγο. Σύμφωνα με τον ίδιο τον Πεν Χάντοου, ο Αρκτικός Ωκεανός, ακριβώς επειδή δεν είναι εύκολα προσβάσιμος, πιθανότατα να κινδυνεύει περισσότερο από άλλα σημεία του κόσμου, από την οξείδωση των ωκεανών, αφού τα στοιχεία για το μέγεθος του φαινομένου στην περιοχή είναι ελάχιστα. Είναι γνωστό, πάντως, στην επιστημονική κοινότητα ότι τα παγωμένα νερά σε υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη απορροφούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από ό,τι τα ζεστά νερά των τροπικών.
Ο Αχίμ Στάινερ, εκτελεστικός διευθυντής του προγράμματος του ΟΗΕ για το περιβάλλον (UNEP)
Ο Αχίμ Στάινερ, εκτελεστικός διευθυντής του προγράμματος του ΟΗΕ για το περιβάλλον (UNEP)

Πάντως, το φαινόμενο της οξείδωσης των ωκεανών, το οποίο προκύπτει από την αντίδραση των υδάτων με το διοξείδιο του άνθρακα και την παραγωγή ανθρακικού οξέος, σύμφωνα με μελέτη που παρουσιάστηκε την περασμένη εβδομάδα στο συνέδριο της Αμερικανικής Ενωσης για την Προώθηση της Επιστήμης που πραγματοποιήθηκε στο Σαν Φρανσίσκο, μέχρι το τέλος του 21ου αιώνα, υπάρχει περίπτωση να έχει αφανίσει τους περίπου 9.000 κοραλλιογενείς υφάλους που υπάρχουν στον πλανήτη Γη.

Ψάρια
Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι θεωρούνται τα τροπικά δάση των ωκεανών, αφού σε αυτούς ζει μια τεράστια ποικιλία ψαριών και άλλων οργανισμών που αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο όλων των θαλάσσιων οργανισμών. Επιπλέον παρέχουν μέσα από αυτή τους την ιδιότητα τροφή για περίπου 500 εκατομμύρια ανθρώπους στον κόσμο.

Η έρευνα κατέληγε ότι πρέπει να ληφθούν μέτρα κατά των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, αφού η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε διοξείδιο του άνθρακα είναι η μεγαλύτερη των τελευταίων 650.000 χρόνων, ενώ το ένα τρίτο των εκπομπών απελευθερώθηκε μετά την έναρξη της Βιομηχανικής Επανάστασης. Συνολικά οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα το 1990 ήταν 21 δισεκατομμύρια τόνοι, ενώ φέτος έχουν φτάσει τους 30 δισεκατομμύρια τόνους και κάθε χρόνο αναμένεται να αυξάνο+νται κατά 2%. Κάτι τέτοιο θα σημάνει, σύμφωνα με την έρευνα, το τέλος των κοραλλιογενών υφάλων και θα προκαλέσει τεράστια προβλήματα στη διατροφική αλυσίδα και στον πλανήτη.

Στοιχεία
Πόσο μειώθηκε το pH των θαλασσών

Η οξείδωση των ωκεανών είναι το όνομα που δίνεται στη διαδικασία μείωσης του δείκτη οξύτητας (pH) των ωκεανών της Γης, η οποία προκαλείται από τη δέσμευση από τα νερά των ωκεανών διοξειδίου του άνθρακα που έχει απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα από την ανθρώπινη δραστηριότητα.

Συνολικά την περίοδο 1751-1994 το pH των ωκεανών υπολογίζεται ότι έχει μειωθεί από 8,179 σε 8,104, δηλαδή μια μείωση κατά 0,075.

Ερευνα
Αμυνα στο θερμοκήπιο από τους ωκεανούς

Το Πρόγραμμα του ΟΗΕ για το Περιβάλλον (UNEP) και η Ινδονησία ξεκίνησαν από κοινού έρευνα για το ενδεχόμενο μείωσης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο θαλάσσιο οικοσύστημα. Η διεξαγωγή της έρευνας κρίνεται αναγκαία μετά τον εντοπισμό αυξανόμενων ενδείξεων ότι ο ωκεανός μπορεί να λειτουργήσει ως ρυθμιστής της κλιματικής αλλαγής απορροφώντας τα αέρια του θερμοκηπίου.

Δέντρα που φύονται στις θάλασσες, κυρίως του είδους ριζοφόρος η μάγκλη, βάλτοι με αλάτι και χόρτα του βυθού συγκαταλέγονται στα πολλά θαλάσσια και παράκτια οικοσυστήματα που λειτουργούν ως φυσικές άμυνες και συστήματα καθαρισμού του νερού, αναφέρει το UNEP.

Σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για να σταματήσει η αποψίλωση των δασών, η αποκατάσταση της έκτασης και της καλής κατάστασης των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 25%, αποτρέποντας έτσι μια κλιματική καταστροφή, τονίζει ο εκτελεστικός διευθυντής του διεθνούς οργανισμού, Αχιμ Στάινερ.

Χρήστος Στασινόπουλος

Το φαινόμενο
Αυξήθηκε κατά 30% από τη Βιομηχανική Επανάσταση

Οι ωκεανοί του πλανήτη οξειδώνονται με τον ταχύτερο ρυθμό των τελευταίων 55 εκ. ετών, θέτοντας σε κίνδυνο τεράστιο μέρος της θαλάσσιας χλωρίδας και πανίδας παγκοσμίως, σύμφωνα με έρευνα που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Κοπεγχάγης.

Η οξείδωση των ωκεανών έχει αυξηθεί δραματικά εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, καθώς υπολογίζεται ότι έχει αυξηθεί κατά 30% από τη Βιομηχανική Επανάσταση, δηλαδή τους τρεις τελευταίους αιώνες.

Η αύξηση αυτή είναι πολύ μεγαλύτερη από τη φυσική οξείδωση των ωκεανών, η οποία πραγματοποιούνταν με σταθερό ρυθμό επί εκατομμύρια χρόνια.

Οι επιπτώσεις που επιφέρει η οξείδωση στη διατροφική αλυσίδα είναι καταστροφικές. Η μετατροπή του διοξειδίου του άνθρακα σε οξείδιο όταν έρθει σε επαφή με το θαλασσινό νερό δυσκολεύει παρά πολλά είδη στην ανάπτυξη του σκελετού τους.

Σύμφωνα με την έρευνα, πολλά εχινόδερμα, όπως οι αστερίες, παρουσιάζουν δυσκολίες στην ανάπτυξη, επειδή σε συνθήκες αυξημένης οξείδωσης πρέπει να παράγουν περισσότερη ενέργεια για να αναπτύξουν τις προνύμφες τους.

Μίνα Αγγελίνη